این روزها خیلی از ما از فراموشی و کند شدن ذهنمان ناراحت هستیم! این مشکل هم مانند بسیاری مشکلهای دیگر راه حل دارد. همان طور که فعالیت بدنی سلامت جسم را تقویت می کند، ورزش ذهن هم به افزایش قدرت مغز، تقویت حافظه و مهارتهای فکری کمک میکند. برای ورزش ذهن هیچ وقت دیر نیست. در این مطلب روشهایی را برای ورزش مغز، مهم ترین ماهیچه بدن معرفی میکنیم.
هرچند برخی دانشمندان معتقدند توصیه ها درباره روشهای تقویت ذهن اغلب اغراق آمیز و حتی گمراه کننده اند، پژوهشهای بسیاری تأثیر برخی ترفندها را بر بهبود عملکرد مغز اثبات کرده است. در این مطلب، ترفندها و روشهایی را به شما معرفی میکنیم که اثرگذاری آنها اثبات شده است. با این تمرینها میتوانید تیزبینی و تیزهوشیتان را حفظ کنید.
ذهن سالم در بدن سالم است. آنچه برای جسم خوب است برای ذهن هم مفید است. ورزش منظم، حتی در اندازه یک پیاده روی ساده، نقش چشمگیری در تقویت حافظه و مهارتهای شناختی دارد. بنا بر پژوهشها، در هنگام پیاده روی پاها امواجی را به رگها ارسال میکنند که باعث افزایش جریان خون میشود. این امر به سلامتی ذهن کمک میکند. با انجام فعالیتهایی مانند پیاده روی در طبیعت یا کوههای اطراف، تنیس، یوگا یا تای چی، ایروبیک در آب، آمادگی کارکردی و وزنه برداری به افزایش جریان خون در مغز کمک کنید.
در پژوهشی مشخص شد خواندن و نوشتن منظم در سن بالا، زوال عقل را تا ۳۲ درصد کاهش میدهد. برای افزایش زمان مطالعه میتوانید به گروههای کتابخوانی بپیوندید، برای فرزندانتان کتاب بخوانید، اشتراک روزنامه ها یا مجله ها را تهیه کنید، روزانه زمانی را به خواندن اختصاص دهید و صدالبته چیزهایی را بخوانید که دوست دارید (اشکالی ندارد اگر متن یا کتابی را نیمه کاره رها کنید).
احتمالا از تأثیر آجیل و ماهی بر سلامتی مغز آگاهید. برای تقویت مغز این خوراکیها را در رژیم غذایی خودتان قرار دهید:
اگر در کودکی مادر یا معلمتان مدام تأکید میکردهاند صاف بنشینید و قوز نکنید حق داشته اند. بدن راست قامت به افزایش گردش و جریان خون در مغز کمک میکند. توصیههای زیر برای بهبود و حفظ حالت بدنی مناسب به شما کمک میکنند:
اختلالات خواب میتواند به ضعف حافظه، تمرکز و دیگر اختلالات شناختی منجر شود. خاطرات و مهارت های تازه آموخته، هنگام خواب به بخشهای ماندگارتر منتقل میشوند. این کار یادآوری آنها را ساده تر میکند. وقتی خواب کافی نداشته باشید، این فرایند به اندازه کافی رخ نمیدهد.
برای خواب خوب و کافی، توصیههای زیر را به کار بگیرید:
فرقی نمیکند شاهکاری هنری باشد یا خط خطیهای ناشیانه؛ انجام کارهای هنری خلاقانه برای مغز مفید است. بازی کردن نیز روش سودمند و ساده ای برای تقویت ذهن است. بازیهای ذهنی مانند سودوکو، شطرنج، تخته نرد و بیست سؤالی برای مغز سودمندند.
گوش دادن به موسیقی یا نواختن ساز برای خیلیها لذت بخش است؛ اما این تنها تاثیر موسیقی نیست و تقویت عملکرد ذهن را هم به آن اضافه کنید. این روزها، با وجود فناوری و پلتفرمهای مختلف، یافتن موسیقی موردعلاقه و یادگیری نواختن ساز مانند گذشته دشوار نیست. میتوانید از اپلیکیشنهایی مانند اسپاتیفای، یوتیوب و ساوندکلاود استفاده کنید.
حتی اگر قصد سفر خارجی ندارید، یادگیری زبانی جدید برایتان مفید است. یادگیری زبان عملکردهای شناختی را بهبود میبخشد.
یادگیری مهارت یا سرگرمی جدید، علاوه بر تقویت ذهن، باعث سرزندگی هم میشود. شرکت در برنامههای آموزشی رایگان یا کم هزینه برای افراد بالغ سودمند است. پخت غذایی جدید باشد یا بهبود مهارتهای کار با رایانه، یادگیری نقش مهمی در تقویت ذهن دارد. شما به چه فعالیتی علاقه دارید؟ بد نیست به یادگیری نجاری، دوختودوز، باغبانی، آشپزی، عکاسی و بافندگی فکر کنید.
نوشتن حافظه و مهارتهای ارتباطی را تقویت میکند. مهم نیست درباره چه مینویسید؛ مهارت نوشتن و توصیف کردن فعالیت مغز را افزایش میدهد. میتوانید مهارتتان را در نوشتن داستانهای خلاقانه، شعر، نامه، ایمیل و وبلاگ نویسی به کار بگیرید.
احتمالا میتوانید مسیر خیابانهای اطرافتان را چشم بسته تجسم کنید. خوب است بدانید کشیدن نقشه شهر یا دست کم محل زندگیتان مغز را به چالش میکشد و باعث تقویت ذهن میشود. پس از کشیدن نقشه، آن را با نقشه واقعی محل مقایسه کنید. شاید آگاهی از اینکه چه چیزهایی را از قلم انداختهاید شگفت زده تان کند. اگر این کار برایتان ساده بود، کشیدن نقشه مکانهای کمتر آشنا را امتحان کنید؛ مثلا کشیدن نقشه ایران با مشخص کردن مکان و نام هریک از استانها. میتوانید مسیر رفتن به محل کار، مطب پزشک یا خانه دوستتان را هم بکشید.
یادآوری: کشیدن و نامگذاری مکانهای مختلف، بخشهای مختلف مغز را به کار میگیرد.
استفاده از دست غیرغالب کاری چالش برانگیز است که به تقویت مغز کمک میکند. هنگام خوردن یا نوشتن از دست غیرغالبتان استفاده کنید. احتمالا کار دشواری است، ولی دقیقا به همین دلیل برای مغز سودمند است. اثربخشترین فعالیتهای ذهنی لزوما ساده نیستند.
بنا بر پژوهشها، در افرادی که از نظر اجتماعی فعالاند، احتمال بروز آلزایمر کمتر است. معاشرت کردن بخشهای مختلفی از مغز را درگیر میکند. بهعلاوه، بسیاری از فعالیتهای اجتماعی مانند ورزش گروهی نیازمند فعالیت فیزیکی هم هستند.
حتی اگر فردی درون گرا و تودار باشید، معاشرت و روابط اجتماعی منافع کوتاه مدت و بلندمدتی برای مغزتان دارد. میتوانید به گروههای مختلف بپیوندید، با دوستانتان در ارتباط باشید یا کار داوطلبانه انجام دهید.
شاید تأثیر مراقبه و مدیتیشن بر بهبود عملکرد مغز عجیب به نظر برسد. ذهن آگاهی را بسیاری از روان شناسان، مدیران، رهبران و کارشناسان سلامت به طور ویژه توصیه میکنند. پژوهشها نشان داده که تمرینهای ذهن آگاهی گذرگاههای عصبی تازه را درگیر میکند. این کار به تقویت مهارتهای خود، مشاهده گری و انعطاف پذیری ذهنی کمک میکند. بنا بر پژوهش ها، مراقبه در تقویت توجه، تمرکز و همدلی و حتی سیستم ایمنی نیز مؤثر است. همچنین مراقبه ممکن است در افزایش ظرفیت حافظه هم تأثیرگذار باشد.
شما چقدر با فراموشی و احساس ضعف ذهنی دست و پنجه نرم میکنید؟ چه راههایی برای مقابله با آن دارید؟ تأثیرگذاری روشهای شما چقدر است؟ پیش از این هیچکدام از توصیههای این مطلب را به کار گرفته اید؟
منبع : رسانه آموزشی و آنلاین «چطور»