بهداشت روان یکی از محورهای ارزیابی سلامتی در جامعه است و نقش مهمی در پویایی و رشد هر جامعه ایفا میکند.
در حالت کلی چندین نوع اختلال روانی وجود دارد که بر بهداشت روان تاثیر گذاشته و کیفیت زندگی افراد را تغییر میدهد. استرس نیز یکی از این موارد است که هم میتواند اثر مثبتی داشته و باعث افزایش انگیزه فرد شود و یا اثر منفی داشته و باعث ایجاد حس بدی شود.
امروزه مشخص شده است که استرس اولین عامل موثر بر سلامت روان است. در بین گروههای مختلف جامعه، دانشآموزان به دلیل حجم زیاد دروس و رقابتهای فشرده، استرس بالایی را تجربه میکنند.
چند مورد از عواملی که باعث ایجاد استرس در دانشآموزان میشود عبارتند از: وجود اختلاف در بین والدین و ایجاد تنش در محیط خانه، آگاه نبودن در برابر بلوغ جسمی و بروز تغییرات سریع در بدن، کم توجهی یا تنبیه از سوی معلم، تحت فشار قرار گرفتن در برابر تجربههای جدید و دیر رسیدن به مدرسه و انجام ندادن به موقع تکالیف . در صورت درمان نشدن این استرسها نوجوان افسرده شده یا پرخاشگر میشود و عزت نفس خود را از دست میدهد.
با آموزش مناسب برای خانوادهها و اولیا در مدارس جهت برخورد درست با نوجوانان میتوان این عوامل را کاهش داد.
در مطالعهای 82 درصد نوجوانان بیان کردند که از مهمترین معایبی که معلمین آنها تاکنون داشتهاند بی احترامی به شخصیت آنان بوده، به طوری که موجب افت تحصیلی آنان شده است و همچنین تنشهای زیادی در زمینه مسائل مدرسه تجربه کردهاند و نتایج آزمونها نشان داده است که رقابت با همکلاسی، تکالیف زیاد منزل، توقعات زیاد والدین و انتظارات و مقررات از مهمترین عوامل تنشزا در آنان بوده است. اگر به موارد بالا خوب فکر کنید متوجه میشوید که شما نیز با این موارد مواجه شدهاید.
آگاهی معلمان و مدیران از تغییرات نوجوانی، ایجاد رابطه صحیح با دانشآموز، احترام گذاشتن به آنها، توجه مثبت، حمایت متقابل و پویایی ارتباط میتواند در کاهش استرس دوران نوجوانی موثر باشد. پس به این مورد هم فکر کنید که مشورت گرفتن و داشتن رابطهای نزدیک با یک معلم خوب میتواند بسیاری از این مسائل را حل کند.
پس به عهدهی والدین و اولیای مدارس است که با ایجاد استقلال و همچنین حمایتهای عاطفی خود شرایطی فراهم کنند تا نوجوانان ذهنیت همیشگی و تکراری خود را کنار گذاشته و نسبت به پذیرش تغییرات آزادی بیشتری احساس نمایند. این حمایتها باید از طرف شما هم به درستی درک شود تا بتوانند در این راه شما را یاری کنند.
مشکلات بهداشت روان در بین دختران بیش از پسران است. با توجه به این تفاوتها، افزایش حس عزت نفس در دختران با افزایش توجه به تفاوتهای فردی بین دختر و پسر، تعادل بین خواسته و تواناییهای آنان و ایجاد استقلال توسط والدین و اولیای مدارس، میتواند در کاهش شدت عوامل استرسزا و در نتیجه افزایش سلامت روانی دختران در این سنین موثر باشد.
با توجه به مطالب بیان شده میتوان نتیجه گرفت که مداخلات پیشگیرانه، نظیر آموزش خانواده، اولیای مدارس و کادر بهداشتی از ویژگیهای دوران نوجوانی و عوامل ایجاد کننده استرس در این دوران میباشد و همچنین آموزش نوجوانان در زمینه مهارتهای زندگی و حل مسئله، از اولویتهای مهم مراقبتهای بهداشتی در این دوران است.
اگر در برابر استرسهایتان با روشهای درست مقابله نکنید، ممکن است باعث بروز علایم روانی و جسمی شود. شما میتوانید برای رفع استرس خود از مشاور مدرسهتان کمک بخواهید یا از والدین خود خواهش کنید تا شما را برای گرفتن مشاوره و راهنمایی نزد یک روانشناس ببرند. روانشناسان همواره تلاش میکنند تا راه حلهای مناسبی برای رفع استرس و سایر عوامل روانی مراجعین پیدا کنند. اگر استرس درمان نشود، در عملکرد ذهن، قدرت تفکر و همچنین یادگیریتان آسیبهای جدی به جا خواهد گذاشت.