«دست ِ به خیر» ، به مناسبت روز جهانی خیریه

نیکوکاری و داشتن روحیه کمک به همنوعان در ذات اغلب انسان‌ها وجود دارد. علاوه بر این در فرهنگ ایرانی و اسلامی کمک به دیگران کاری بسیار پسندیده است که پاداش بزرگی از سوی خداوند در دنیا و آخرت به همراه دارد. اما ما به چه شکل می‌توانیم به کسانی که نیازمند هستند کمک کنیم. آیا حتما نیاز داریم که انسان‌های ثروتمندی باشیم و کمک‌های مادی انجام بدهیم، یا می‌توانیم با داشته‌های خودمان هم کمک حال هموطنان و دوستان خودمان باشیم؟ برای کمک به دیگران راه‌های بسیاری وجود دارد، مراکز خیریه، انجمن‌های حمایت از کودکان کار، مراکزی که به افراد بی بضاعت خدمات و آموزش ارائه می‌دهند و حتی انسان‌هایی که در دور و اطراف خودمان می‌بینیم می‌توانند به کمک ما نیاز داشته باشند. اما این که ما به چه شکل می‌توانیم به افراد نیازمند کمک کنیم مسئله دیگری است. در این مجال به بررسی راه و روش‌های نیکوکاری می‌پردازیم تا باهم یاد بگیریم که چگونه حتی با کم‌ترین داشته‌های خودمان هم می‌توانیم عده‌ای را خوشحال کنیم.

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «هرچیز زکاتی دارد و زکات دانش، آموختن آن است به اهلش». این حدیث و این آموزه  دینی، علاوه بر یادآور شدن زکات علم، یک راه و روش نیکوکاری را هم به ما خاطرنشان می‌کند. لازم نیست ما برای کمک به دیگران حتما به کمک مالی فکر کنیم، که البته اگر توان آن را داشته باشیم کار بسیار پسندیده‌ای است، اما درصورتی که توان کمک مادی را نداریم، می‌توانیم با ارائه خدمات از طریق دانش و مهارت خود به دیگران کمک کنیم. برای مثال اگر ما نجاری بلد هستیم و یک خانواده بی بضاعتی را می‌شناسیم که نیاز به یک کار نجاری دارند، می‌توانیم این مهارت خود را به صورت رایگان در اختیار آنها قرار بدهیم. یا اگر ما دانش‌آموزی نمونه هستیم، می‌توانیم داشته‌های علمی خود را در اختیار دانش‌آموزانی بگذاریم که توان استفاده از کلاس‌های فوق‌العاده و معلم‌های خصوصی را ندارند.

یکی دیگر از راه‌‌های نیکوکاری غیر مادی، کمک عملی و اختصاص وقت برای نیازمندان است. اگر موسسه خیریه، مرکز نگهداری سالمندان یا هر مرکزی را می‌شناسیم که نیاز به کمک دارند می‌توانیم با حضور منظم در آن مرکز به کارهای عملی آن‌ها، مثل نظافت مرکز، تهیه غذا و مراقبت از افرادی که در آن مرکز هستند کمک کنیم. یا برای مثال اگر یک پیرزن تنها را در همسایگی خود می‌شناسیم می‌توانیم با انجام دادن کارهای او، مثل خرید کردن، کمک حال او باشیم.

مثال‌های بیشتری می‌توان از این نوع کمک به دیگران، و انجام امور نیکوکاری بیان کرد، اما مسئله مهم‌تر توجه به چگونگی کمک به دیگران است. ما اولاً باید بدانیم که بهتر است حوزه کمک‌رسانی خود را در تخصص خود انتخاب کنیم، اگر تخصص ما در خیاطی است بهتر است که این مهارت را به کسانی که مشتاق هستند آموزش بدهیم تا بتوانند از این راه کارآفرینی بکنند، در این حالت بازده کمک ما بیشتر خواهد بود. اگر هم تخصص خاصی نداریم، می‌توانیم در کارهای عمومی مشارکت کنیم. نکته دیگر این است که در بعضی موارد بهتر است اغلب به غریبه‌ها کمک کنیم، چرا که آشنایان ما ممکن است از بیان نیازها و ناتوانی‌های خود خجالت بکشند. و در آخر بهتر است به منظور سازمان‌دهی بیشتر و هدفمند کردن کمک‌های خود، با موسسه‌ها و انجمن‌هایی که با تدوین برنامه و به صورت گروهی و اشتراکی برای نیازمندان خدمات نیکوکارانه انجام می‌دهند همکاری کنیم، چرا که در این صورت هم به جامعه هدف مناسب‌تری دسترسی پیدا می‌کنیم و هم از موازی کاری و کمک‌های خنثی فاصله می‌گیریم.

در نهایت می‌توان گفت که ما اگر مطابق سرشت پاک و خدا آشنای خودمان بخواهیم به دیگران کمک کنیم، حتی اگر هیچ امکاناتی برای کمک کردن نداشته باشیم، حتما راه‌های ساده‌تری را پیدا کرده و کمک حال همنوعانمان خواهیم بود.