در گفتگو با شاهد جوان:
سینما، یکی از علاقهمندهای جامعه بشری و صنعتی پولساز و هیجانانگیز است که به صورت خاص مورد توجه بیشتر جوانان قرارگرفته است. علاقهمندان سینما در دو طیف قرار دارند، عدهای علاقهمند به دیدن فیلمهای سینمایی هستند و عدهای دیگر نیز افزون بر اینکه تماشای فیلمهای سینمایی جزو مهمترین دل بستگیهایشان است، هدف دیگری را در سینما دنبال میکنند و آن نیز حضور حرفهای در صنعت سینما است. بازیگری یکی از پرطرفدارترین حرفههای سینما و تلویزیون است و خیلی از جوانان دوستدارند با بازی در فیلمهای سینمایی بهعنوان هنرپیشه در جامعه شناخته شوند. علاقه ذاتی انسان به دیده شدن و شهرت داشتن زمینه بسیار مهمی است که بازار هنرپیشهگی را داغ کرده است البته مسئله دیگری همچون درآمد مالی بازیگران بیتاثیر نیست. پرواضح است برای انجام هرکاری داشتن علاقه شرط اول و داشتن استعداد شرط لازم است. بسیاری از افراد بوده اند که اغوای حرفه بازیگری شده اند و حتی در چند کار نیز به واسطه ارتباطات بازی کردهاند، اما به علت نداشتن شناخت لازم و کافی و علم این حرفه از این میدان بهدر شدهاند.
نکته مهم و حائز اهمیت این است که سینما تنها به بازیگری ختم نمیشود و بسیاری ازهنرمندان و افراد صاحب تجربه و کارکشته درپشت صحنه فعالیت میکنند تا هنرپیشه به خوبی دیده شود. عوامل زحمت کشی همچون گروه فیلمبرداری، گروه کارگردانی، گروه صحنه، گروه تدارکات و تولید، گروه گریم و گروه تدوین در یک هماهنگی بسیار دقیق و موثر دستبهدست هم میدهند تا بازیگر بتواند در یک صحنه آماده و حرفهای ایفای نقش کند. یکی از هنرهای مهم و لازم در سینما، گریم است. گریموری یک از حرفههای بسیار حساس و مهم است که در هرپروژه سینمایی و یا تلویزیونی باید به بهترین شکل انجام شود. گریم، هنری بسیار متنوع و زیباست که بهفراخور داستان و شخصیتهای آن بر روی چهره بازیگران اجرا میشود. گریمورهای جوان در سینما و تلویزیون ایران کم نیستند و این فضا برای جوانان علاقهمند و مستعد باز است. یکی از گریمورهای جوان و موفق سینما و تلویزیون و جامعه هنری ما خشایار محتشم است. وی که جوانی ۲۵ساله است در خانوادهای هنرمند چشم به دنیا گشود و از همان اعوان کودکی با سینما و بهخصوص گریم در فیلمهای سینمایی و سریالها آشنایی پیدا کرد.
خشایار محتشم حرفه گریموری را از پدر و پدربزرگ خود به ارث بردهاست، چرا که بیژن محتشم؛ پدربزرگ وی یکی از بزرگان عرصه گریم سینمای ایران است. نام استاد بیژن محتشم در کنار نام بزرگانی همچون عبدالله اسکندری که پدر گریم ایران نامیده میشوند، مایه سربلندی هنر گریم در سینمای ایران بوده و خواهد بود. برای آشنایی بیشتر جوانان علاقهمند به هنر گریم در سینما پای صحبتهای خشایار محتشم؛ جوان هنرمند این مرز و بوم نشستهایم.
خشایار محتشم گفت: سال 1374 در تهران بهدنیا آمدم و درست از زمانی که مفهوم کلمات را درک کردم واژههای؛ سینما، تلویزیون، فیلم و سریال و گریم جزئی از زندگی من در کنار خانواده و بهخصوص پدر و پدربزرگم بود. در سن ۱۵سالگی بودم که علاقه ایجاد شده در وجودم نسبت به گریم و سینما با حضور در پروژهای سینمایی و تلویزیونی به دغدغه اصلی زندگیام تبدیل شد. همزمان با سالهای پایان تحصیلات متوسطه در رشته مهندسی اکتشاف نفت دانشگاه آزاد قبول شدم و تحصیلاتم در این رشته را آغاز کردم. در رشتهای تحصیل میکردم که هیچگونه علاقهای به آن نداشتم به همین جهت پس از گذشت دوسال از تحصیلم در دانشگاه تصمیم گرفتم تحصیل را ادامه ندهم و فقط به دنبال علاقه اصلی زندگیام یعنی گریم بروم. چرا که وسائل گریم پدر و پدربزگم یکی از اصلیترین اسباببازیهای دوران کودکیام بودند و با بزرگتر شدم رفته رفته بازیهای کودکانهام به علاقهای شدید به گریم تبدیل شد.
علاقه ذاتی من به گریم و آموزش هایی که پدر و پدربزرگم برای هنرجویان تدارک دیده بودند باعث شد که من هم مانند یک شاگرد در دورههای آموزشی که برگزار میشد، شرکت کنم. وجود اینترنت و فضای مجازی عاملی شد در کلاسهای آنلاین جهانی گریم شرکت کنم و اطلاعات خودم را در زمینه گریم جهانی بهروزرسانی کنم. پدربزگم کارهای شاخص زیادی را در زمینه گریم انجام دادهاند که فرصت بیان آنها نیست ولی سریال سربداران با توجه به گریم سنگینی که داشت، یکی از ماندگارترین آنهاست. درسال ۱۹۶۸ نیز با جان چنبرز که اسطوره گریم دنیا هست، گریم فیلم سیاره میمونها را کار کرد که در آن کار دستیار چنبرز بود. فیلم سیاره میمونها نیز توانست اسکار دریافت کند. پدرم نیز نریمان محتشم است که شاگرد پدربزرگم بوده و در اکثر کارهایی که پدربزگم به عنوان طراح گریم کار میکردند اجرای آن به پدرم واگذار شده است. نیلوفر محتشم هم یکی دیگر از بانوان گریمور است که درسینما و تلویزیون ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس فعالیت هنری دارد عمه عزیز من است و نفش بهسزایی در پیشرفت کار من داشته است که ازهمین جا ازایشان و پدر و پدربزگ بزرگوارم تشکر میکنم چرا که موقعیترا برای من فراهم کردند که در اغلب کارهای سینمایی و تلویزیونی به عنوان دستیار گریم فرصت یادگیری و تجربه پیدا کردم.
رشته هنری گریم مانند دیگر کارهای هنری بسیار هیجانانگیز است و جوانانی که علاقهمند به این رشته هنر هستند در کنار آموزش و یادگیری و گذراندن دورههای علمی این هنر باید اطلاعات خود را بهروزرسانی کنند و با شرکت در کلاسهای آنلاین جهانی اطلاعات خود را گسترش دهند. یکی از معضلاتی که گریبان حرفه فیلمسازی و بهخصوص گریم را گرفته است، بیماری کروناست. اغلب کارهای سینمایی و سریالها محدود شدهاند و همین مسئله باعث شده کار گریم نیز محدودتر شود. نکته اصلی برای من در گریم مسئله آموزش است و خیلی علاقهمندم که در وادی آموزش گریم بیشتر فعال باشم و کمتر برای اجرای آن در پروژهای کار کنم چون که جوانان و هنرجویان بسیاری به هنر گریم علاقهمند هستند. زمانی که کار آموزش دادن گریم را آغاز کردم بسیار لذت بردم و حس کردم این نوع کار را بهمراتب از اجرای گریم در سریالها و فیلمها بیشتر دوستدارم. زمانی که سوال یا ابهام هنرجویی را در گریم پاسخ میگویم و برطرف میکنم لذت زیادی عاید من میشود. بیماری کرونا زیانهای بسیار فراوانی را به دنیا وارد کرد اما یکی از فرصتهایی که پدید آمد بحث آموزش آنلاین بود که در کشور ما نهادینه شد؛ از مدارس تا دانشگاهها گرفته تا کلاسهای هنری و غیره. به همین علت آموزشهای گریم از سوی من نیز در فاز جدیدی قرار گرفتهاست و باعث شده از خارج ایران نیز هنرجو داشته باشم. علاقه و عشق به هر رشته هنری پایه و اساس مهمی است که باید وجود داشته باشد در غیر اینصورت باعث پسرفت و حتی سرخوردگی هنرجو میشود. بهترین راه برای جوانانی که علاقهمند یادگیری و اجرای گریم هستند، تحصیلات علمی و دانشگاهی است چراکه فراگیری گریم صرفا به صورت تجربی جوابگوی انتظارات امروز دنیا نیست. عشق و علاقه واقعی، تحصیلات دانشگاهی و البته علمی و صبر و پشتکار تمام اصولی هستند که پس از توکل به خداوند متعال باید در نظر گرفت.
گفتگو از ابوالفضل کیمیایی