گفتگو شاهد جوان با علیرضا سلطانی
_ ایده ابتدایی مسابقه شهروند و مافیا از کجا آمد؟
نزدیک به 10 سال هست که در حوزه ایده و خلاقیت فعالم و تخصص اصلی‌ام همین بحث خلاقیت هست. وقتی از سوی شبکه سلامت درخواست مسابقه‌ای برای این شبکه مطرح شد که بر قدرت تشخیص و سلامت اجتماعی و روانی کار شود، به اتفاق محمد رجایی، در جلسات متعدد ایده‌پردازی شرکت کردیم و در نهایت برای رسیدن به این چنین پیام و هدفی، طرح مسابقه مافیا به ذهن‌مان رسید؛ بازی مافیا یک مسابقه قدیمی‌ست که نزدیک به 30-40 سال قدمت دارد، فکر می‌کنم در رتبه دوازدهم بازی‌های جذاب دنیا قرار گرفته‌است و این بازی یک ریشه روسی دارد. برای اولین بار در جهان آمدیم این بازی را در قالب تلویزیون انجام دادیم. سابق بر این اجراهای اینترنتی محدود وجود داشت اما در حوزه تلویزیون برای اولین بار هست.
_ شناخت خود شما از این بازی به چه زمانی برمی‌گردد؟
در همان جلسات ایده‌پردازی که داشتیم. به همان زمان که ایده این مسابقه و اینکه چطور می‌شود این بازی را به یک مسابقه تلویزیونی تبدیل کنیم، برمی‌گردد؛ یعنی همان سال 98.
_ پیش از آن هیچ پیش زمینه‌ای نسبت به این بازی نداشتید؟
خیر. اساسا این بازی را بومی‌سازی کردیم و برا اساس نسخه اصلی، نسخه خودمان را اجرا می‌کنیم.
_ سناریو نقش‌هایی که در بازی هست را بر چه اساسی انتخاب کردید؟ چون دو فصل اول این نقش‌ها حضور نداشتند.
یک مسئولیت سختی که داشتیم، این بود که هم باید یک برنامه می‌ساختیم که جذاب باشد و هم اینکه چون این برنامه برای دفعه اول بود، مردم باید با آن آشنا می‌شدند؛ به‌همین خاطر در دو فصل اول سناریو خیلی محدودی را با حضور نقش های رییس مافیا، پزشک و کارآگاه و الباقی هم که شهروند بودند، پیاده ساختیم؛ یعنی در ساده‌ترین و پایه‌ترین حالت مسابقه را آغاز کردیم. بعد به مرور که متوجه شدیم مخاطب با اصول و چارچوب اولیه مسابقه آشنا شده، شروع کردیم نقش‌هایی را اضافه کردیم.
این یکی از ویژگی‌های بازی مافیا هست که شما می‌توانید نقش‌های متعددی را بر مبنای تعادل دو جبهه، یعنی نباید صرفا شهروندان قوی باشند یا فقط مافیا قوی باشد، اضافه کنید. ما هم بر اساس حفظ همین تعادل نقش‌ها را طرح‌ریزی کردیم و البته در فصل دهم که در ماه مبارک رمضان سال 1400 پخش خواهد شد، همه نقش‌هایمان تقریبا نقش‌های جدید هستند و اصلا سناریومان، به شدت سناریوی جذاب‌تری خواهد بود.
_ با برنامه‌ریزی برای سناریوهای جدید، از قبل با تیمِِ برنامه آن را بازی می‌کنید؟
بله. نزدیک به 3ماه بازی آزمایشی داشتیم؛ یعنی همزمان با ضبط مسابقه که با سناریو قبلی کار می‌کردیم، یک تیم متخصص مافیا سناریوی جدید با نقش‌های جدید را بازی می‌کردند که بتوانند اشکالاتش را بگیرند تا یک نسخه استاندارد داشته‌باشیم.
_ به‌نظر شما این بازی و البته این برنامه، چه پیامدهای مثبت و منفی‌ای دارد؟
اساسا بازی مافیا یک بازی روانشناسانه است و آورده اصلی آن چند بخش هست؛ اول اینکه دوستانی که مافیا بازی می‌کنند به شدت اعتماد به نفس بهدست می‌آورند،دوم اینکه قدرت مذاکره پیدا می‌کنند، قدرت استدلال، مهارت شنوایی‌شان تقویت می‌شود.
خیلی از مشکلاتی که در جامعه‌مان داریم به خاطر فقدان یا کمبود یکسری از همین توانایی‌هاست؛ مثلا سر یک جای پارک با هم دعوا می‌کنند، کسانی که این بازی را انجام می‌دهند مهارت‌های اجتماعی‌شان تقویت می‌شود که می‌توانند با زبان گفتگو به خواسته خود برسند و الزامی برای استفاده از مهارت‌های فیزیکی‌شان نیست؛ بلکه ما می‌توانیم با مذاکره، مباحثه و صحبت کردن، هم از خودمان دفاع کنیم هم به دنبال احقاق حقوق‌مان باشیم.
_ فصل‌هایی که تا به حال پخش شده‌است، تفاوتشان صرفا در بازیکن‌ها بوده؟ البته به جز فصل 10 که فرمودید با سناریو جدید همراه خواهد بود.
بله و فصل 9 که ویژه عید خواهد بود، حضور خانم ها را خواهیم داشت.
_ از سختی‌هایی که برای اجرای این ایده، ساخت برنامه و البته تداومش داشتید بگوید.
برنامه به طور مستمر در حال پخش هست، فکر می‌کنم جزو معدود برنامه‌هایی هست که حتی روزهای جمعه هم پخش می‌کنیم و هیچ روزی به‌جز مناسبت‌هایی که بنا به شرایط برنامه امکان پخشش وجود ندارد، این پخش را از دست نمی‌دهیم. خب این مداوم کار کردن یک فشار عظیمی روی گروه تدوین می‌آورد، به خصوص اینکه با حفظ کیفیت این کار انجام می‌شود؛ به خاطر همین مسئولیت‌مان چندین برابر سنگین است و اگر دقت کرده‌باشید، سعی کردیم یک استاندارد را لحاظ کنیم که برنامه افت نکند و خداراشکر موفق شدیم که برنامه را روی یک استاندارد حفظ کنیم؛ با توجه به اینکه هر روز پخش داریم.
_ برنامه‌تان برای عید چطور خواهدبود؟
عید به این صورت هست که فقط بازی خانم‌ها را پخش خواهیم‌کرد؛ بعد از یک فاصله کوتاهی فصل دهم که برای ماه مبارک رمضان هست پخش خواهد شد و بعد از پخش ویژه ماه مبارک رمضان، 17 قسمت آقایان از فصل9 پخش خواهد شد.
_ ناگفته‌ای هست که بخواهید در موردش صحبت کنید؟
دوست دارم اینجا از چند نفر اسم ببرم که در این پروژه واقعا زحمت کشیدند؛ آقای "محمد رجایی"، کارگردان برنامه که در حقیقت یک‌سال هست که متمرکز روی این بازی هستند و در بحث طراحی نقش‌ها، طراحی دکور و ساختار برنامه خیلی نظر داشتند.
از آقای "علیرام نورایی" می‌خواهم اینجا یاد کنم که الان یکی از ستون‌های برنامه هستند و مخاطب بسیار دوست‌شان دارد. به جرئت می‌توانم بگویم یک اجرای مولف هم در استایل و هم در نحوه پیاده کردن آن دارند. سعی کردیم با توجه به ظرفیتی که دارند و هدایتی هم که آقای رجایی داشتند، بتوانیم یک خروجی خیلی عالی از آقای نورایی داشته‌باشیم و البته خودشان هم خیلی همراهی کردند.
_انتخاب آقای نورایی بر چه اساسی بود؟
آقای نورایی ذاتا بسیار همراه هستند و بحث استایل و استعدادشان در بازیگری، با توجه به آثاری که کار کرده‌بودند، برای ما بسیار حائز اهمیت بود. وقتی در پروژه هم قرار گرفتند با یک چسبندگی ویژه‌ای، نسبت به همه اتفاقاتی که در برنامه می‌افتد، خیلی سریع به گروه پیوستند. ما بالای یک ماه تمرین داشتیم، کار کردیم و در جلسات متعدد ایده‌پردازی به یک استایلی رسیدیم که هم آقای نورایی دوست داشتند و هم درخور برنامه بود؛ یعنی هر آن چیزی که شما دارید تماشا می‌کنید، ماحصل یک اتاق فکر هست و سیستم ابدا به این‌صورت نیست که برنامه با تکیه به بداهه‌ها و نکته‌هایی که در سایر برنامه‌ها هست پیش برود، بلکه ما به تک تک جزییات برنامه‌مان فکر می‌کنیم.
_ در خصوص برنامه‌هایی که در حقیقت از روی برنامه شما ساخته شده و تشابهاتی هم داره صحبتی دارید؟
در حال حاضر بازخورد مخاطب این هست که یک فرق و فاصله بسیار زیادی بین این دو برنامه احساس می‌شود. اگر بخوام در یک مثال توضیح بدهم، مثل یک بازی فوتبال، اگر افراد به استادیوم بروند و فوتبال هنرمندان را ببینند تا اینکه به استادیوم بروند و فوتبال بازیکنان حرفه‌ای را ببینند خیلی تفاوت هست. در مسابقه «شهروند و مافیا» بازیکنان حرفه‌ایِ بازی مافیا را دعوت و انتخاب می‌کنیم و از سراسر ایران شرکت می‌کنند؛ تفاوت و کیفیت این دو بازی در دو برنامه کاملا محسوس هست. آن یک برنامه سرگرمی و نمایشی‌ست، اصلا نمی‌شود به آن مسابقه مافیا اطلاق کرد؛ ولی در اینجا افراد برای صعود کردن تلاش می‌کنند و می‌جنگند؛ اگر به فضای مجازی ما سر زده باشید، بحث‌هایی را می‌بینید که خیلی از مخاطبان نظرات بسیار زیادی در خصوص صعود یا عدم صعود بازیکنان دارند.
گفتگو از نجمه علی‌نقیان
