مشاورشما

آگاهی ازدنیای نوجوانی

من پسری 14 ساله هستم، دلم می خواهد مثل قبل آرام باشم ولی زود عصبانی می شوم و فریاد می‌زنم، متاسفانه باعث می شوم والدین هم سرمن داد بزنند و بخاطر هرکاری که می‌کنم از سمت آنها مورد سرزنش قرار می‌گیرم. چطورمی توانم به آن‌ها مثل قبل نزدیک شوم؟

پرخاشگری معمولاً در نوجوانانی که دوران بلوغ را تجربه می‌کنند ، زیاد رخ می‌دهد. رعایت چند تکنیک می تواندبه شما کمک کند که در ارتباطاتتان موفق تر باشید. با والدین خود صحبت کنید و به طور ساده، صادقانه و شفاف با رعایت احترام، از احساساتی که تجربه می کنید صحبت نمایید. به این صورت شکاف ارتباطی را کاهش دهید.ضمناً، احساسات خود را درک کنید و علت بروز آن را بفهمید. بسیاری از تصورات غلط و مسائل اشتباه را می‌توانیم هنگام بروز درست احساساتمان به راحتی حذف کنیم. بگذارید والدینتان بدانند که دوست دارید چه کاری انجام دهید. مثلاً: به آن‌ها با کمال احترام ومحبت آمیز بگویید که هنگام فریاد زدن و یا سرزنش کردن چه احساسی پیدا می‌کنید. سبک زندگی درستی را اجرا کنید. به طور مثال: تنظیم میزان خواب و بیداری، لطفاً بین 8 تا 12 ساعت در روز بخوابید. رعایت نظم و مرتب بودن به میزان بسیار زیادی از اضطراب شما می کاهد. اصلاح رژیم غذایی (محدود کردن مصرف قهوه و کاکائو، فست فودها، نوشیدنی های گازدار، غذاهای سرخ شده و درعوض مصرف میوه و سبزیجات، پروتئین ها، لبنیات، حبوبات و مغزها (مصرف آجیل باعث بهبود روند رشد مغز می شود) بصورت مصرف روزانه)، ورزش منظم و ترجیحاً خانوادگی، تفریحات سالم مثل کوهنوردی، درنظر گرفتن موقعیت مناسب برای صحبت کردن ،گوش دادن آگاهانه به صحبت‌های طرف مقابل و پرهیز از تکانشی حرف زدن از جمله تکنیک هایی است که می تواند به ایجادسبک زندگی‌آرام به شماکمک کند. درک مقابل را درخود صادقانه پرورش دهید و قبل از هر عکس العملی ابتدا خود را بجای طرف مقابل قراردهید.

یکی از مهمترین علت های تغییرات نوجوانی، تغییرات مغز است. با هم به مطالعه مهمترین اطلاعات موضوعی مورد نیاز می پردازیم.

مغز عاطفی و رشد مغز در نوجوانی

مغز انسان در قسمت پیشانی که قشر پیش پیشانی (بخش تصمیم گیرنده و برنامه ریزی مغز) نام دارد، در ساختار مغز نوجوانان به طور کامل رشد نکرده و در زمینه رشــد روانی و عاطفی، مغز عاطفی تسلط بیشتری دارد. به همین دلیل نوجوانان در موقع مواجه شدن با مسائل و مشکلات، بیشتر هیجانی وعاطفی برخورد می‌کنند. در حالی که بزرگسالان معمولاً در حال کشمکش میان بخش عاطفی و قشر پیش پیشانی خود می‌باشند.مثلاً تصور هنگام رانندگی ماشینی از شما سبقت بگیرد. در چنین شرایطی مغز بزرگسال انتخاب‌هایش را سبک و سنگین می‌کند(تحلیل ماجرا و آینده نگری). با خود می‌گوید "بگذار من هم از او سبقت بگیرم و تلافی کنم"، اما بعد با خودبه عواقب آن نظیر قوانین موجود، جریمه‌ پلیس و یا ایجادتصادف، مصدومیت و... می اندیشد و در نهایت طبق شخصیتی که در او شکل گرفته دست به انتخاب می‌زند. اما نوجوان در مواجه با این مسئله به احتمال خیلی زیاد هیجانی و احساسی عمل می کند که نشان دهنده ویژگی بارز دوران نوجوانی است.

تغییرات و رشد مغز در نوجوانی بر اثر اختلالات هورمونی، نیازها و تجربیات جدید، تغییر و بازسازی می شود. سرعت انتقال اطلاعات در دوران نوجوانی مثل خیز آهو، شتاب می‌گیرد و مسیرهای تازه‌ای در مغز ایجاد می‌شوند. در این شرایط ممکن است مسائل طبق روال عادی زندگی پیش نروند و هدف‌های جدیدی شکل بگیرد که قبل از آن اصلاً در اندیشه شما مطرح نبوده. این تغییرات از دست رفتن ثبات شخصیت را توجیه می‌کند که در واقع دیدگاه‌ها و واکنش‌های جدیدی در عملکرد و تجربیات شمای نوجوان شکل می‌گیرد. در این دوران حساس بیشتر به شغل، روابط بین فردی و به طور کلی آینده خود می‌اندیشید و به عبارتی بدنبال هویت یابی هستید. در شماره بعد با مسئله هویت یابی، مسائل و تکنیک های مربوطه با هم به گفتگو می نشینیم.

                                                                                                                                                  خدیجه اکبری  کارشناس ارشد رواشناسی عمومی