به گزارش شاهد جوان، دو تن از پژوهشگران ایرانی با بررسی رفتار روزانه رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا در دوران دفاع مقدس، به تبیین جلوه‌های جریان زندگی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که ایران در دفاع مقدس الگوی منحصربه‌فرد «زندگی در جنگ» را به جهانیان نشان داده است.
«احمد نوریان» دارای مدرک دکتری آینده‌پژوهی و از فرماندهان دوران دفاع مقدس و «سید رضا مصطفوی» دارای مدرک دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی و پژوهشگر علوم اجتماعی، این نتیجه را در پژوهشی مشترک با عنوان «درآمدی بر روایت جریان زندگی در جنگ (دفاع مقدس) -مطالعه موردی لشکر ویژه ۲۵ کربلا» به دست آورده‌اند. آن‌ها نتایج این تحقیقات را به‌تازگی در همایش ملی «بسیج مردم و منابع ملی در دفاع مقدس» که اسفندماه جاری در دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام برگزار شد، ارائه کردند و این پژوهش به‌عنوان مقاله برتر همایش شناخته شد.
«زندگی در جنگ»، به مجموعه‌ای از ابعاد فکری، عاطفی و رفتاری رزمندگان گفته می‌شود که به‌صورت فردی و گروهی در جبهه‌ها نمود و بروز داشته است. به‌عبارت‌دیگر، تلفیقی از زندگی روزمره رزمندگان با شرایط جنگی است.
این تحقیق در راستای تحقق فرمایشات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صورت‌گرفته که بارها دوران جنگ را «یک گنج» توصیف کرده و ضرورت استخراج این گنج و «حفظ فرهنگ دفاع مقدس» را مورد تأکید قرار داده‌اند.
نوریان و مصطفوی، جامعه آماری پژوهش موردنظر خود را لشکر ویژه ۲۵ کربلا انتخاب کرده‌اند؛ لشکری عملیاتی و تحت امر قرارگاه‌های کربلا و نجف نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که ستاد فرماندهی آن، در حال حاضر در شهر ساری استان مازندران است. این لشکر در دوران جنگ تحمیلی، رشادت‌ها و دلاوری‌های بسیاری از خود نشان داد؛ به‌گونه‌ای که مقام معظم رهبری آن را «لشکری قوی، قدرتمند، خط‌شکن و خط‌نگه‌دار» توصیف کرده‌اند.
نتایج بررسی پژوهشگران مذکور در باره رفتار روزانه رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا در دوران هشت‌ساله دفاع مقدس از وجود الگوی بی‌نظیر و منحصربه‌فردی از «فرهنگ جبهه» و به طور خاص، «زندگی در جنگ» حکایت دارد.
پژوهش یادشده نشان می‌دهد رزمندگان لشکر خط‌شکن ۲۵ کربلا، بیش از آنکه در وضعیت جنگی به سر ببرند، در جنگ زندگی می‌کردند، همان گونه که مردم عادی در یک وضعیت غیرجنگی به سر می‌برند. شرایط این لشکر بیانگر این حقیقت بود که با وجود اضطرار در وضعیت جنگی، می‌توان زندگی آرام توأم با آرامش و پیشرفتی را دنبال کرد.
روش این تحقیق «مردم‌نگاری» (اتنوگرافی) است که به‌عنوان یک روش تحقیق علم اجتماعی، به‌شدت بر تجربه شخصی پژوهشگر، مشارکت تا جای ممکن و مشاهده در جامعه موضوع پژوهش متکی است.
بر همین اساس، نوریان که خود از رزمندگان و فرماندهان دوران دفاع مقدس است، برای انجام این پژوهش، با رزمندگان و فرماندهان لشکر ۲۵ کربلا مصاحبه کرده و علاوه‌برآن، از مشاهدات مستقیم خویش در میدان نبرد، پادگان‌های محل استقرار یگان و فعالیت‌های مردمی در استان مازندران در انجام این تحقیق بهره گرفته است.
تحلیل اسناد و گزارش‌های منتشرشده از رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا و سازمان‌های پشتیبان آن در استان مازندران از دیگر محورهای مورد استناد در این پژوهش است.
محققان یادشده در پژوهش خود دریافته‌اند که با وجود جنگ و شرایط حاکم بر جبهه‌ها، زندگی روزمره رزمندگان حتی در خط مقدم نیز جریان داشت؛ به‌گونه‌ای که معلم و دانش‌آموز درعین‌حال که دوشادوش یکدیگر آموزش‌های رزمی می‌دیدند، در جنگ شرکت داشتند و حتی، در کنار هم شهید می‌شدند، اما در زمان‌های خارج از عملیات، دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی پای درس معلمان می‌نشستند، نیروهای مختلف لشکر در مسابقات فرهنگی و ورزشی شرکت می‌کردند و یا به کار تولید و کشاورزی در منطقه استقرار لشکر در حاشیه رودخانه «دز» روی می‌آوردند.
حضور و استقرار رسمی سازمان‌ها و نهادهای مختلف اجرایی استان در محل استقرار این لشکر در جبهه مانند اداره آموزش‌وپرورش، هلال‌احمر، بهداشت و درمان، شهرداری، راه‌وترابری، پست و سایر ادارات و ایفای نقش جدی از سوی آن‌ها در پشتیبانی نزدیک از رزمندگان باعث شده بود قدرت مانور و عملیات لشکر بالا رفته و در مأموریت‌ها و عملیات مختلف از جمله قدس ۱ و ۲، والفجر ۸ و کربلای ۱.۴ و ۵ حضوری فعال داشته باشد.
بر اساس این پژوهش، در همان مناطق عملیاتی، در سال تحصیلی ۱۳۶۶ - ۱۳۶۵، تعداد ۵ هزار و ۵۹۱ نفر از اعضای لشکر ۲۵ کربلا توانستند در مقاطع ابتدایی تا دیپلم تحصیل کنند. این عدد با احتساب کسانی که در کلاس‌های آمادگی آزمون سراسری دانشگاه‌ها شرکت کردند، به ۶ هزار نفر می‌رسید. هزاران نفر از نیروهای لشکر نیز در مراسم فرهنگی، مذهبی و قرآنی حاضر شده و توانستند با مشارکت در این نوع برنامه‌ها، تعاملات اجتماعی و رشد فردی و معنوی خود را ارتقا دهند.
نیروهای لشکر ۲۵ کربلا در دوران دفاع مقدس همچنین موفق شدند اوقات فراغت خود را با اجرای برنامه‌های ورزشی و مسابقات هنری پرکرده و هم‌زمان با انجام فعالیت‌های روزمره زندگی در جنگ، زیست مناسب در محیط کاری داشته باشند. به طور مثال، فقط در سال ۱۳۶۵، بیش از یک هزار مسابقه ورزشی در این لشکر برگزار شد که در آن، ۴۷۴ نفر از رزمندگان در مسابقات کشتی، صدها نفر در قالب ۳۸ تیم والیبال و ۵۸ تیم فوتبال، ۳۱ هزار و ۷۲۷ نفر در مسابقات دوومیدانی با تجهیزات و ۲۵۴۵ نفر در تیراندازی شرکت کردند.
واحد خودکفایی لشکر ۲۵ کربلا نیز با همکاری رزمندگان گردان‌ها و واحدهای پشتیبانی رزم و خدمات رزم در سال ۱۳۶۵ موفق شد در منطقه استقرار لشکر در «هفت‌تپه» و حاشیه رودخانه «دز»، ده‌ها هکتار زمین را زیر کشت صیفی‌جات و سبزیجات، ۱۰۰ هکتار زمین را زیر کشت گندم و ۸ هکتار را زیر کشت برنج ببرد و علاوه‌برآن، ۲۵۰ هکتار زمین را برای کشت گندم و سایر محصولات کشاورزی در فصل بعد آماده‌سازی کند.
پشتیبانی جنگ گرفته تا عیادت از هم‌رزمانی که مجروح شده بودند و پیگیری مشکلات درمانی آن‌ها، سرکشی از خانواده شهدا و گره‌گشایی از مشکلات خانواده‌های رزمندگان.
هم‌زمان با این اقدامات، ارتباط و تعامل رزمندگان با خانواده‌ها و بستگان خود از طریق دفتر پست برقرار بود. به طور مثال، دفتر پست لشکر ۲۵ کربلا در سال ۱۳۶۶ علاوه بر مکاتبات انبوه رزمندگان با خانواده‌هایشان از طریق نامه، موفق شده بود هر ماه به طور متوسط ۴۵۰۰ تلگراف صلواتی آن‌ها را به استان مازندران، ۱۰۰۰ تلگراف صلواتی به استان گیلان، ۱۵۰۰ تلگراف صلواتی به استان اصفهان، ۵۰۰ تلگراف صلواتی به هر یک از استان‌های خراسان و سمنان و بیش از ۲۰۰۰ تلگراف صلواتی به سایر استان‌ها ارسال کند.
تشکیل واحد شهرداری لشکر و حضور حدود ۱۸۰ نفر از کارکنان شهرداری شهرهای مختلف استان مازندران در کنار به‌کارگیری ۱۲۵ دستگاه انواع خودروها اعم از اتوبوس، مینی‌بوس، کامیون، تراکتور، کمپرسی، لودر، بلدوزر و… در امر پادگان‌سازی و تسهیل خدمات‌دهی به رزمندگان نیز بسیار مؤثر بود.
منبع: فارس
