آشنایی با رشته های ورزشی

جهت یابی؛ دویدن با کمک نقشه

به گزارش گروه شاهد جوان، جهت یابی رشته ای ورزشی است که ورزشکاران آن با دویدن در مسیری که روی نقشه مشخص شده است یا با استفاده از اسکی، دوچرخه و ویلچربرای رسیدن به نشانه های مشخص شده در مسیر تلاش می کنند. ورزشکاران رشته جهت یابی در هنگام حرکت به سوی اهداف، از ابزارهایی چون قطب نما و نقشه استفاده می کنند. . مسابقات جهانی این رشته از سال 1965و به میزبانی سوئد آغاز شد و طی نیم قرن اخیر، این رقابت ها به صورت منظم انجام شده است. ایران نیز از سال 1992(1371 ش.) با اعزام نمایندگان نیروهای مسلح به بیست و چهارمین دوره رقابت های جهانی در کشور برزیل، به صورت رسمی به مسابقات جهت یابی قهرمانی جهان پیوست.

تعداد نفرات

در رقابت های بین المللی هر تیم شامل حداکثر 7 دونده، یک کاپیتان، یک مربی است و یک نفر نیز به عنوان رییس، این هیات را همراهی می کند. در مسابقات تیمی نیز هر گروه می تواند دو تیم سه نفره معرفی نماید.

انواع رقابت ها

جهت یابی در دو بخش انفرادی و تیمی برگزار می شود. یک روز پیش از شروع مسابقه، جلسه ای برای تمرین در نزدیکی محل مسابقه در نظر گرفته می شود. محل تمرین با مسیری که مسابقه اصلی در آن برگزار می شود، تفاوت دارد. نفرات هر تیم در روز مسابقه به ترتیب و به فاصله دو دقیقه از یکدیگر حرکت را آغاز می کنند.

مسابقه انفرادی

رقابت انفرادی در دو روز پیاپی و در دو مرحله در مسافت های متوسط و بلند برگزار می شود. مسابقه مسافت متوسط در مسیری به طول 4300 تا 5000 متر برگزار می شود و حداقل زمان پیش بینی شده برای ورزشکاران 27 دقیقه در نظر گرفته شده است. دومین مرحله مسابقات انفرادی در مسافتی بین 9500 تا 15000 متر و با تعویض دو نقشه در مناطق جنگلی انجام می شود. حداقل زمان پیش بینی شده برای این بخش 76 دقیقه است. در پایان هر مسابقه، چهار ورزشکار هر تیم که بهترین زمان را بر جای نهاده اند برای رتبه بندی انتخاب شده و مجموع زمان آن ها برای بخش تیمی انتخاب می شود.

مسابقه امدادی(رالی)

ورزشکاران یک روز پس از مسابقه انفرادی استراحت می کنند و آن گاه در مسابقه امدادی شرکت می کنند.

.به محض شلیک تپانچه، آن ها نقشه آبی رنگی را که پیش رویشان قرار دارد، از روی زمین برداشته و مسیری 4300 متری را طی می کنند. در پایان این مسیر، نفر دوم تیم با لباس و نقشه زرد منتظر است. پس از رسیدن ورزشکار اول به وی، آن دو با هم دست می دهند و حرکت نفر دوم شروع می شود تا به سومین عضو تیم برسد. سومین نفر هر تیم با رنگ سیز مشخص شده است و با پایان حرکت او، کار تیم به پایان می رسد. یک تیم امدادی مجموعاً 13000 متر را طی می کند. حداقل زمان پیش بینی شده برای این مسیر 102 دقیقه است.

تجهیزات

قطب نما

 قطب نمای مورد استفاده در رقابت ها مجهز به عدسی است. شکل ظاهری این قطب نما با سایر قطب نماها متفاوت است اما کاربرد آن با سایر قطب نماها تفاوتی ندارد.

نقشه:

نقشه مخصوص جهت یابی با مقیاس های 1:15000 یا 1:10000 از محل برگزاری رقابت ها تهیه می شود. تمامی عوارض طبیعی و مصنوعی مسیر در نقشه مشخص شده اند.

کارت هدف:

کارت پیش از شروع مسابقه به دونده تحویل داده می شود. او باید پس از رسیدن به هر هدف، کارت را در محل مربوطه قرار دهد.

لباس:

لباس جهت یاب مانند لباس دوندگان دوی استقامت است. ورزشکاران همچنین از ساق بند و باندهای مخصوص برای جلوگیری از مصدوم شدن استفاده می کنند.

هدف:

هدف به شکل مثلث و با رنگ نارنجی و سفید طراحی شده است و جنس آن از پارچه پلاستیکی است. جهت یاب باید این هدف ها را که به چوب یا میله فلزی متصل شده است، پیدا کند.

اماکن مخصوص در مسابقه

منطقه تجمع: در این منطقه، تعدادی چادر برای گروه های شرکت کننده در نظر گرفته می شود و اعضای تیم ها در آن استراحت می کنند تا زمان آغاز مسابقه فرا رسد.

چادر کنترل: حدود 6 دقیقه قبل از آغاز مسابقه، هر یک از دوندگان در چادری حاضر شده و مورد بازدید قرار می گیرند. آن گاه با طی کردن مسیری نوارکشی شده به چادر شروع اصلی می رسند.

چادر شروع: دوندگان در این چادر، کارت شرکت و نقشه اختصاصی خود  را برای حضور در مسابقه دریافت می کنند.

منطقه تجمع پایان: در انتهای مسیر مسابقات، مسیر با کشیدن نوار مشخص شده است و دوندگان باید از این مسیر به سمت خط پایان حرکت کنند.

تکنیک ها:

مهم ترین اصل جهت یابی«توجیه نقشه» است. برای این کار می توان از شرایط زمین و قطب نما کمک گرفت. به این منظور باید نقشه را به صورت معمول در دست گرفته و شمال قطب نما را با شمال نقشه تطبیق داد تا در حرکت، انحرافی صورت نگیرد. در هنگام حرکت به سمت جلو، باید اشیاء  پیش رو را با نقشه منطبق ساخت؛ انگشت شست را روی موقعیت خود قرار داده و همان طور که در مسیر به پیش می روید، انگشت خود را در نقشه به جلو ببرید. نقشه باید به شکلی تا شود که در دستانتان جای گیرد. به همین منظور باید تمام آن را در طول خط ها به صورت موازی تا کنید. از جمله نیازهای این رشته، خواندن نقشه همراه با دویدن مداوم است. به همین منظور و برای رسیدن به هماهنگی کافی، باید به اندازه ای تمرین کرد که بتوان در مدتی کوتاه به نقشه، قطب نما، زمین زیر پا و زمین های اطراف نگاه کرد و در همان حال با سرعت به سوی هدف پیش رفت.

مهدی زارعی