مهارت های زندگی جوانان

نه گفتن

داشتن مهارت «نه گفتن» برای جوان‌ها از نان شب هم واجب تر است

به گزارش شاهد جوان، می خواهیم چند کلام با هم درباره مهارت " نه گفتن" حرف بزنیم. بله! درست خواندید نه گفتن یک مهارت است. حتما قبول دارید که خیلی از ما باید جانمان به لبمان برسد تا همین کلمه ساده دو‌‌حرفی از میان لب‌های نوشکفته‌مان بزند بیرون. البته خیلی از ما هم زور گفتن را با نه گفتن اشتباه گرفته‌ایم و فکر می کنیم حتما باید به زور توپ و تشر به دیگران بفهمانیم که درخواستشان را نمی‌پذیریم. حالا این شما و این اصول اولیه یک نه گفتن درست و درمان.

سبک ارتباطی‌ات را معلوم کن!

قبل از این که برویم سراغ اصل مهارت نه گفتن باید ببینیم کجای کارمان اشکال دارد که نمی توانیم نه بگوییم. روان شناس‌ها می‌گویند آدم ها به چهار شیوه با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. سه تا از این شیوه‌ها نا‌سالم است و باید فرستادشان لای باقالی‌ها و فقط یک شیوه سالم و درست است.

سبک منفعلانه

منفعل که می دانید یعنی چه؟ نمی‌دانید؟ هر ویژگی که یک آدم فعال دارد را برعکس کنید می شود منفعل. با این حساب آدم‌های منفعل کلا به هر درخواستی می‌گویند بله. آن‌ها جرات نه گفتن ندارند و برای همین همیشه خودخوری می‌کنند. آن‌هایی که سبک ارتباطی منفعلانه دارند همیشه در مقابل درخواست حتی نامعقول دیگران سرشان پایین است، صدایشان می لرزد و با تن صدای پایین می گویند بله. خداییش این سبک ارتباطی سالم است؟ معلوم است که نه!

سبک  پرخاشگرانه

شیوه دوم ارتباط برقرار کردن با دیگران مال آن‌هایی است که کلا زور می‌گویند. هر وقت از این آدم ها درخواستی داشته باشید نه تنها یک نه ناجور می‌کنند توی چشمتان، بلکه چند تا متلک هم به ضمیمه "نه"‌شان بارتان می‌کنند. تن صدای این آدم‌ها بلند است، قیافه‌شان همیشه حق‌به‌جانب است و برای گرفتن چیزی که حقشان است و حقشان نیست فقط یک راه بلدند: پرخاشگری. البته پرخاشگری فقط به معنی زد و خورد نیست. توهین، تحقیر، ناسزا، متلک و هر چیز دیگری که به دهان این آدم‌ها می آید به نوعی پرخاشگری است. شما که پرخاشگری را سالم نمی‌دانید؟

سبک  پرخاشگر-منفعل

آدمیزاد را می‌بینید؟ می بینید چه طور بلد است دو تا چیز کاملا متضاد را با هم ترکیب کند و یک شله‌قلم‌کار پیچیده درست کند به نام پرخاشگری منفعل؟ پرخاشگرهای منفعل با انجام ندادن کار پرخاشگری می‌کنند! اگر کارمند اداره وقتی که کارش دارید با تلفن حرف بزند پرخاشگر منفعل است، اگر همکلاسی شما پشت سرتان غیبت کند پرخاشگر منفعل است، اگر کسی عمدا دیر سر قراری بیاید پرخاشگر منفعل است. می‌بینید؟ در هیچ کدام از این ها ظاهرا پرخاشگری خاصی انجام نشده، اما شما را ناراحت کرده است. این سبک هم ناسالم است.

سبک جراتمندانه

اما سبک چهارم که همان سبک سالمی است که ما دنبالش هستیم، نام شریفی دارد به نام سبک ارتباطی جراتمندانه. آدم‌های جرات‌مند هم قاطعیت دارند و هم احترام طرف مقابلشان را حفظ می‌کنند. حالا چه جوری؟ ادامه مطلب را بخوانید.

نه گفتن در سه گام

برای این که مثل آدم های جراتمند بتوانید یک "نه" خوب قاطعانه و محترمانه بگویید باید جوابتان سه بخش داشته باشد. فرض کنید که یکی از رفقا می خواهد گوشی شما را قرض بگیرد اما شما نمی‌‌خواهید گوشیتان را به او بدهید. جواب شما باسد از این سه بخش تشکیل شده باشد:

بخش همدلانه

همدلی به زبان آدمیزاد یعنی این که شما باید بتوانید در ذهنتان خودتان را به جای دیگران بگذارید. حالا این توانایی ذهنی وقتی به زبان می‌آید می شود چنین جمله‌ای:

" می‌دانم که تو الان گوشی من را لازم داری..."

گفتن همین جمله ساده باعث می شود طرف درک کند که شما او را درک کرده‌اید.

بخش استدلالی

در بخش دوم جمله شما باید برای نه گفتنان دلیل بیاورید. البته واقعا حق شماست که بدون آوردن دلیل خاصی به دیگران بگویید نه اما این بخش جمله تان را محکم تر می‌کند:

" ... اما چون گوشی یه وسیله شخصیه..."

بخش قاطعانه

اگر فقط جمله‌تان دو تا بخش بالا را داشته باشد آدم سمج سوء‌استفاده می‌کند. شما حتما باید یک بخش قاطعانه هم ته جلمه‌تان داشته باشید. در این بخش باید موضعتان قاطعانه و روشن اعلام شده باشد:

".... پس نمی تونم گوشیم رو بهت قرض بدم"

زبان بدن یادتان نرود

یادتان باشد که فقط گفتن جمله " می دونم که تو گوشیم رو لازم داری اما چون گوشی وسیله شخصیه، نمی تونم بهت بدمش" کافی نیست. این جمله باید با صدای واضح، کمر راست، سر رو به بالا، چشم توی چشم و بدون لرزش صدا گفته شود. وگرنه طرف می‌فهمد که می تواند در شما نفوذ کند و از شما بله بگیرد.

نه گفتن کجاها به درد می خورد

نه گفتن غیر از مسائل کوچک زندگی روزمره در تصمیم های حساس زندگی هم موثر است. جواب به یک خواستگار ناجور یا نامناسب، جواب به تعارف سیگار و مواد و مشروب و جواب به آدمی که  حد خودش را نمی شناسد و مرتب در زندگی خصوصی شما سرک می کشد سه تا از آن موقعیت های حساس است.

سعید جویانی

انتهای پیام/