هوازی و غیرهوازی
به گزارش گروه شاهد نوجوان، دو عبارت هوازی و غیرهوازی را می توان بدون مراجعه به هیچ لغتنامه ای معنا کرد! فقط به کلمات دقت کنید: در عبارت « هوازی» آنچه به چشم می خورد کلمه « هوا» است. همین معنی این کلمه است: ورزشی که در حال انجام آن بتوان هوا را به آسانی تنفس کرد.
طبیعتاً غیرهوازی هم ورزش یا تمرینی است که نمی توان در آن تنفس کرد. به عبارت ساده تر، ورزش هوازی، ورزشی است که شدت آن کم است و به همین خاطر در حال انجام آن می توان به راحتی تنفس کرد. اما اگر شدت هر تمرینی بالا برود، نقش تنفس در آن کم می شود. مثلا یک دونده 100 متر را تصور کنید. او باید در مدت زمانی حدود 10 ثانیه مسیر 100 متر را طی کند. در این مسیر دیگر فرصتی برای تنفس آرام و رسیدن اکسیژن به اندامها وجود ندارد بلکه باید با فشار بالا و بدون تنفس عادی مسیر را طی کرد. پس این دونده در حال انجام یک تمرین یا مسابقه غیرهوازی است.
حالا اگر به آرامی در یک پارک بدویم می بینیم که در حال دویدن می توانیم ضربان قلب ما آرام آرام بالا می رود با این حال دم و بازدم را نیز به آسانی انجام دهیم. پس مشغول یک تمرین هوازی خواهیم بود.
***
به قلب خود رحم کنید!
بسیاری از اطرافیان ما حاضرند انواع و اقسام رژیم های غذایی سخت را قبول کنند فقط برای این که به خیال خودشان تناسب اندام داشته باشند یا مثلا چند کیلو از وزن خود را کم کنند. شاید شما هم کسی را در خانواده یا اشنایان دیده اید که با افتخار می گوید که در یک ماه مثلا 10 کیلو از وزن خود کم کرده است. بهتر است شما در جواب چنین افرادی بگویید« چه حماقتی!»
وقتی کسی با رژیم های غذایی سخت وزن خود را کم کند، با پایان یافتن این رژیم غذایی، وزن او نیز به مرور به شرایط قبل بازمی گردد. این افزایش و کاهش پیاپی وزن، ضرر فراوانی برای قلب دارد.
اما اگر همان شخص تمرینات مداوم هوازی انجام دهد، نه تنها وزن خود را به شکل استاندارد کم می کند، بلکه به تناسب اندام هم می رسد و البته قلب او نیز در همین مدت بسیار قوی می شود.
***
استخوان ها نیازمند ورزش هوازی
واژه « پوکی استخوان» را همه ما شنیده ایم و معنای آن را می دانیم. حتما این را هم شنیده اید که همه تاکید می کنند برای قوی بودن استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان در دوران پیری باید شیر و مواد کلسیم دار مصرف کرد. اما یک مساله که کسی به آن توجه نمی کند این است که « تحرک» اهمیت بسیار زیادی در تقویت استخوان ها دارد و یکی از دلایلی که انسان های پیر دچار پوکی استخوان می شوند، کمبود تحرک است. به همین خاطر اگر جایی خواندید یا شنیدید که ورزشهای هوازی مانع پوکی استخوان می شود، تعجب نکنید! ضمن این که ورزش هوازی به جلوگیری یا کاهش احتمال ابتلا به برخی سرطان ها، دیابت، افسردگی و بیماری های قلبی و عروقی نیز کمک می کند.
***
در ورزش های هوازی مهم این است که کار را با شدت کم اما در زمان دراز انجام دهید. به طوری که به مرور عرق کنید، ضربان قلب تان بالا برود و نفس نفس بزنید. فرق نمی کند این فرایند با پیاده روی انجام شود، یا با دوچرخه سواری، شنا یا هر ورزش دیگر..بیایید چند تمرین ساده و بدون امکانات را همین حالا انجام دهید. البته با آرامش، در زمان طولانی و یا دقت به ضربان قلبتان که چگونه بالا می رود!
اگر می خواهید فشار این تمرین بالا برود، همین کار را انجام دهید اما وقتی یک پایتان را جلو می آورید، آن را روی زمین نگذارید و روی هوا نگه دارید. حالا چطور شد؟ باز هم به اسانی قبل است؟!
***
مهم ترین کار بعد از هر تمرین:
از همین حالا عادت کنید، بعد از هر تمرین ضربان نبض خود را بگیرید. فقط کافی است دو انگشت خود را روی رگ گردن تان بگذارید و تعداد تپش ها را بشمرید. بعد از یک تمرین پر فشار، ضربان قلبتان ممکن است تا 180 ضربه در دقیقه بالا برود. در این حالت دقایقی استراحت کنید و دوباره تمرین کنید اما اگر ضربان قلبتان از این عدد بیشتر شد، بدانید تمرین تان پرفشار بوده و بهتر است اندکی از فشار تمرین کم کنید.
***
آخرین نکته مهم
اگر تمرین های هوازی را مستمر انجام دهید، می بینید که بعد از تمرین، ضربان قلب تان کمتر از حالت عادی شده است. این یک اتفاق فوق العاده است و نشان می دهد که قلب تان بر اثر تمرین قوی تر از قبل شده است. پس ادامه بدهید!
مهدی زارعی