دنیای شگفت انگیز پیرامون ما

دنیای شگفت انگیز

مورچه‌ی عسلی

(مورچه‌ی عسلی یا کامپونتوس (compountus)  در شمال مکزیک، جنوب ایالات متحده آمریکا، افریقا، استرالیا و گینه ی نو زندگی می کند. در هر لانه یا شهرک مورچه های عسلی  صدها کارگر ماده نقش ظرف عسل را بازی می کنند. یعنی مورچه های عسلی شهدی را که از گل و گیاهان مکیده اند به لانه می آورند و آن را از طریق خرطوم خود در بدن کارگران ماده تخلیه می کنند. قسمت تحتانی بدن مورچه ی ماده- که یک بند از بندهای بدن اوست- بر اثر تخلیه ی شهد در آن چنان متورم می شود که به اندازه ی یک گردو بزرگ می شود! این مورچه های کارگر بعد از بارگیری شهد مورچه ها از سقف لانه زیرزمینی آویزان می مانندو در همان حالت آن قدر انتظار می کشند تا روز قحطی و کمیابی غذا و خشکسالی فرا برسد. در روز مبادا، مورچه های لانه به سراغ این منابع آذوقه جان دار می روند و یکی یکی و به نوبت شهد را توسط خرطوم های خود می مکند. یک چنین کوزه ی عسلی قادر است شکم صدها مورچه  را سیر کند!

در بدن مورچه کارگری که نقش کوزه عسلی را بازی می کند عضوی وجود دارد که مانع از آن می شود که شهد از قسمت انبار به داخل معده مورچه راه پیدا کند. بنابراین خود صاحب انبار از عسل انباری شده بی نصیب است، ولی دیگران می توانند با فرو کردن خرطوم در انبار به تدریج از عسل استفاده کنند. مورچه ی انباری آن قدر به سقف آویزان می ماند تا انبارش خالی شود. پس از سقف به زیر می آید و زندگی عادی پیدا می کند. در قدیم  بومیان استرالیا در به در دنبال لانه کامپونتوس می گشتند و در هرجا که به لانه ای بر می خوردند مورچه های انباری را درسته و زنده زنده به عنوان آب نبات به دهان می انداختند!

یخ ماهی

یکی از اعجوبه های دریا، جانوری منحصربه فرد به نام «یخ ماهی» است که در اعماق آب های یخ زده پیرامون قطب شمال و قطب جنوب زندگی می کند. ویژگی این حیوان در این است که هیچ گلبول قرمزی در رگ هایش وجود ندارد و جای آن مایعی شبیه ضد یخ در آن ها گردش می کند! عامل سازگاری با محیط زیست که یکی از قوانین تکامل موجودات زنده است این پدیده عجیب را در این ماهی به وجود آورده است. زیرا بدون آن، خون در رگه هایش یخ می زند و قادر به ادامه حیات نخواهد بود.

تمشک وحشی

نوعی گیاه از تیره ی پیچک ها به نام تمشک وحشی در کانادا می روید که گیاه شناسان را به حیرت وا داشته است.این گیاه ابتدا بوته ی کوچکی با ساقه هایی به صورت افقی است. این ساقه ها در سطح زمین به سرعت در همه جهات گسترش پیدا می‌کنند؛ به طوری که پیشروی آن ها حتی در مدت یک شبانه روز کاملاً مشهود و نمایان است. در فواصل معینی از این ساقه های گسترش یابنده، انشعابی جوانه می‌زند و به درون خاک فرو  می‌رود .به این ترتیب یک ریشه‌ ی فرعی به وجود می‌آید. به طوری که اگر ارتباط ساقه ی پیش رونده با بوته ی اصلی قطع شود، ادامه‌ی حیات و رشد آن متوقف نخواهد شد؛ زیرا ریشه های فرعی کار ریشه بوته اصلی را انجام خواهد داد و آب و املاح مورد نیاز گیاه را به آن خواهد رسانید. گیاه شناسان این تمشک وحشی را اعجوبه مهاجم می‌نامند! زیرا ساقه های رونده اش در مدت کوتاهی منطقه وسیعی را در بر می‌گیرد و گاهی تا چند کیلومتر از بوته اصلی پیشروی می‌کند.